Kasımpaşa Mevlevîhânesi Kapılarını Aralıyor

İNSAN VE İRFAN VAKFI

Geçmişle Bugünü Buluşturan Bir Köprü Vazifesi Görmeye Devam Ediyor

Kadim medeniyetin izinde, eğitimler, kültür-sanat faaliyetleri ve sosyal sorumluluk projeleri düzenleyen İnsan ve İrfan Vakfı, geçmişle bugünü buluşturan bir köprü vazifesi görüyor.

Tasavvuf kültürünün korunarak yaşatılması adına yaptığı çalışmalara bu defa da Kasımpaşa Mevlevîhânesi’nde devam etmeye hazırlanıyor.

İstanbul’da açılan üçüncü Mevlevîhâne olma özelliğine sahip olan Kasımpaşa Mevlevîhânesi, kurulduğu tarihten itibaren üç yüz sene boyunca Osmanlı medeniyetine insan yetiştiren irfan ocakları arasında yer aldı.

Bugün de tıpkı eskiden olduğu gibi tasavvuf, eğitim ve sanatın birlikteliğiyle medeniyetimizi inşa edecek “insan”ın yetişmesi için hizmet etmek üzere gün sayıyor.

KASIMPAŞA MEVLEVÎHÂNESİ’NİN DÜNÜ

17. Yüzyılın Mirası

1620’li yıllarda Fırıncızâde Şeyh Sırrı Abdi Dede’nin gayretleriyle inşa edilen Kasımpaşa Mevlevîhânesi, Galata ve Yenikapı Mevlevîhânelerinden sonra İstanbul’da açılan üçüncü Mevlevîhâne olma özelliğini taşıyor.

1731 yılında ilk kez kapsamlı bir tamirat geçiren Kasımpaşa Mevlevîhânesi, 1796’da III. Selim, 1835’te ise II. Mahmud himayesinde tekrar inşa edilir.

Kurulduğu tarihten tekkelerin kapatıldığı 1925 senesine kadar üç yüz sene boyunca faaliyet gösterir.

Evliya Çelebi’nin Rüyası

Büyük Türk seyyahı Evliya Çelebi, “Şefaat ya Resulallah!” yerine “Seyahat ya Resulallah!” diyerek Peygamber Efendimiz’in (sav) tebessüm ve duasına mazhar olduğu bir rüya görür.

İşte bu rüya, dünyaca tanınan Seyahatnâme’nin başlangıç noktası olur.

Evliya Çelebi’nin bu rüyayı tabir ettirdiği zat, Kasımpaşa Mevlevîhânesi Şeyhi Abdullah Dede’dir.

Bu sebeple Evliya Çelebi’nin seyahatleri, bir ayağı Kasımpaşa Mevlevîhânesi’nde diğer ayağı üç kıtayı gezecek şekilde çark eden Mevlevî semaına benzetilmiştir.

Kasımpaşa Mevlevîhânesi’den Simalar

Hüseyin Vassaf’ın “Bir altın kafestir.” diyerek tasvir ettiği Kasımpaşa Mevlevîhânesi’nde isbat-ı vücud ederek gök kubbede hoş seda bırakan önemli zatlardan birkaçı:

En çok Mevlevi müridi yetiştiren zatlardan Enîs Receb Dede,

Müneccimbaşı Ahmed Dede,

19. yüzyılın en güçlü saz musikisi bestekârlarından Salih Dede,

Ahmed Avni Konuk ve Tâhirü’l-Mevlevî’nin mürşidi Mehmed Esad Dede,

Türk musiki tarihinin büyük santur virtüözü Santurî Edhem Efendi,

Türk musıki sisteminin temellerini atan Rauf Yekta Bey,

“Ebû Şârih” künyesiyle eserler kaleme alan Bânî Şeyh Sırrı Abdi Dede,

Haremeyn’e hoca yetiştiren Şeyh Halil Efendi,

Matbaanın tashih heyetinde bulunan Şeyh Musa Efendi...

Hz. Pir Mevlânâ Celâleddîn Rûmî'nin aşk, insan, ahlak ve irfan anlayışıyla Kasımpaşa Mevlevîhânesi’nde daha ismini anmadığımız pek çok zat yetişti.

KASIMPAŞA MEVLEVÎHÂNESİ’NİN BUGÜNÜ

Kandiller Tekrar Uyanıyor

1925’ten sonra kimsesiz kalan ve metruk hâle gelen Kasımpaşa Mevlevîhânesi, 1976 yılında tamamen yanarak kül olur.

Bugün küllerinden yeniden doğan Kasımpaşa Mevlevîhânesi, İnsan ve İrfan Vakfı bünyesinde aslına rücu ediyor.

Tıpkı eski günlerindeki gibi tasavvuf, eğitim ve sanattan meydana gelen sacayağı üzerinde medeniyetimizi inşa edecek “insan”ın yetişmesi gayesiyle hizmet etmek üzere gün sayıyor.

Mekânın Ruhuna Uygun Etkinlikler

Medeniyetlerin ayakta durması güçlü müesseseleriyle mümkündür. Müesseselerin yanı sıra bu mekânlardan neşet eden usul ve erkânın kendine has tavrıyla yaşatılması da hayati bir önem arz etmektedir.

İnsan ve İrfan Vakfı, Mevlevîhâne’nin manevi atmosferine uygun şekilde icrâ edeceği programlar, eğitimler, kültür ve sanat faaliyetleriyle bu hassasiyeti gözetiyor.

Bu güzelliklerin daha iyi bir noktaya taşınması ve insanımızla buluşmasına gayret ederek yeni projeler hayata geçirmek üzere bu sahada örnek bir işleyiş ortaya koymayı hedefliyor.

Mesnevîhanlık Geleneğine Uygun Dersler

Üç asır boyunca mümtaz şahsiyetler yetiştiren Kasımpaşa Mevlevîhânesi’nde Mevlevî medeniyetini detaylı bir şekilde tanımaya yönelik özel programlar ve kişisel eğitimler yer alacak.

Mesnevîhanlık geleneğine uygun olarak düzenlenecek Mesnevî dersleri ile Mevlevîlik, Mevlevî mukâbelesi ve edebine dair konferans, panel ve sempozyum gibi kapsamlı programlar da
icrâ edilecek.

Kültürel Mirasımız, Geleneksel Sanatlarımız

Medeniyetler eserleriyle yaşar, bu eserler toplumsal hayata temas etmeleriyle anlam bulur ve etki alanlarını genişletir.

İnsan ve İrfan Vakfı, medeniyetimizden miras kalan güzelliklerin korunması ve ihyası için çalışmalarını titizlikle sürdürüyor.

Bu minvalde Kasımpaşa Mevlevîhânesi’ni, icrâ edeceği geleneksel sanat faaliyetleriyle halkla irtibatlı ve aynı zamanda seçkin eserlerin üretildiği, sanatın kalbinin attığı bir merkeze dönüştürmeyi amaçlıyor.

Lisan, İnsan İnşa Eder

Kasımpaşa Mevlevîhânesi’nin eğitim müfredatında yüzyıllar boyunca İslam medeniyetinin inşası ve ihyası için uğraşmış muazzam bir devletin pek çok kaynaktan beslenerek tekâmül ettirdiği dili, Osmanlı Türkçesi’ni öğrenmeye yönelik dersler de yer alacak.

Ayrıca Farsça dersleri, divan okuma atölyeleri ve kadim eserlerin anlaşılmasına yönelik geliştirilecek yazılım programları ile insanımız medeniyetimizin ilim pınarlarıyla buluşturulacak.

Nitelikli Sanatçılar Yetiştirmek

İnsan ve İrfan Vakfı ile Beyoğlu Mustafa Kandıralı Güzel Sanatlar Lisesi arasında İstanbul Valiliği, İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü ve Beyoğlu Belediyesi’nin himayeleri ve iştirakiyle imzalanan eğitim protokolü kapsamında 2021 yılından bu yana öğrencilere burs ve eğitim desteği
veriliyor.

Kasımpaşa Mevlevîhânesi’nin tekrar hayata kavuşmasıyla gençlerimize yönelik faaliyetlerin kapsamı genişletilecek.

Medeniyetimize ait ve şahsiyet terbiyesini esas alan bir eğitim metodu olan meşk usulüyle, Türk musıkisi alanında da eğitimler verilecek.

Türk musıkisinin kıymetli temsilcileriyle öğrencilerin kültürel gezi ve aktiviteler kapsamında bir araya gelmesi ve geçmişte olduğu gibi bugün de bu kadim mekânda toplumsal ahlakın gelişimine katkı sunacak güzide sanatçıların yetiştirilmesi hedefleniyor.

Semâ Mukâbelesi

Kasımpaşa Mevlevîhânesi bugün, tasavvufun başlık olarak gösterilip altının boşaltıldığı bir dönemde, aslına ve ruhuna uygun, tasavvufun meydan terbiyesiyle birebir örtüşen icrâların gerçekleştirileceği örnek bir merkez olarak tasarlandı.

Mevlevîhâne, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığının hayata geçirdiği Türkiye’nin en kapsamlı festivali olan Türkiye Kültür Yolu Festivali dâhilindeki özel etkinliklerle Tasavvuf, İrfan ve Meydan Meşkleri Topluluğu tarafından düzenlenecek semâ ayini ve meşk programlarına da ev sahipliği yapacak.

Nefes Alınacak Bir Mekân

Kütüphane hizmetleri ve bu kapsamda tertip edilecek eğitim ve özel derslerle Mevlevî medeniyetinin korunmasına katkı sağlanacak.

Kasımpaşa Mevlevîhânesi klasik sanat atölyeleri, edebiyat, tarih ve tasavvuf alanlarındaki eğitimler, Kur’an-ı Kerim ve Siyer-i Nebî okumaları, uzaktan dersler, kişisel gelişim programları, aile ve çocuk terbiyesine yönelik eğitimler, üniversiteler ve diğer STK’larla gerçekleştirilecek ortak çalışmalar ve sertifika programları ile çevreyi dönüştüren ve bu anlamda örnek teşkil eden bir muhit olarak planlandı.

Üniversite öğrencilerinin, münevverlerin ve geçmişimizi bugüne taşıyan mümtaz şahsiyetlerin buluşma noktası olarak Kasımpaşa Mevlevîhânesi, sadece Kasımpaşa’nın değil İstanbul’un önemli bir eğitim ve kültür merkezi olacak.

Ayrıca İstanbul’un ve medeniyetimizin tanıtımı noktasında turistik faaliyetler için de önemli bir destinasyon hâline gelecek.