Bütün kullara umumi olarak belâlar ulaşabilir. Bütün insanlar, Hak Teâlâ’nın imtihanına tabi tutulurlar. Ancak, bu gibi musibetler başa gelince tedirgin olmayanlar, bu sıkıntılı ve üzüntülü zamanlarda benliklerinden çıkıp kendilerini kaybetmeyenler, işte hayırlı haberi elde edenler onlardır.
Tarih kitaplarında yazılıp, halkın dilinde de dolaştığına göre Peygamberimiz’in(sas) çektikleri eziyeti hiçbir peygamber çekmemiştir. Hazret-i Muhammed’in(sas) Kureyş’in ileri gelenlerinden çektikleri cefâlar yetmiyormuş gibi, risalet hanedanının gözbebeği, nübüvvet sülalesinin incisi Hz. Ali’nin oğlu Hüseyin’in(ra) Kufe hadisesi ve Kerbelâ Çölü'nde olagelen vakalar da bu eza ve cefalara eklenmiştir. İmam-ı Şafiî Hazretleri, Hasan-ı Basri’den naklen İbnil Bezzaz’dan şöyle rivayet etmiştir:
“Kerbelâ hâdisesinde, Ehl-i Beyt’den saadet sahibi on altı zat şehadet şerbeti içmişlerdir. Bunlardan her biri kendi devirlerinin seçkini ve zamanın eşi bulunmayan incisi idiler."
Hadikatü's-Süeda; Fuzuli’nin dini, tarihi nitelikte sayılabilecek bir eseridir. Kitap Âdem Aleyhisselam’dan bu yana insanlık tarihinde Allah yolunda yürüyen peygamberlerin gördüğü zulüm ve işkenceyi, eziyeti konu edinmekle beraber asıl konu Hazret-i Peygamber’in damadı Ali b. Ebi Talib’in ve evlatlarının, torunlarının uğradığı işkencelerdir. Hazret-i Hüseyin zulüm gören ermişler kafilesinin en son mazlumudur.
Eserin birinci bölümünde Actem, Nuh. ibrahim. Ya'küb. Musa, isa. Eyyûb. Zekeriyya ve Yahya peygamberlerin uğradıkları belalardan, ikinci bölümde Hz. Muhammed'in(sas) Kureyş'ten çektiği eziyetlerden, üçüncü bölümde vefatından, dördüncü bölümde Hz. Fatıma'nın hayat hikâyesiyle ölümünden, beşinci bölümde Hz. Ali'nin şehadetinden, altıncı bölümde Hz. Hasan'dan, yedinci bölümde Hz. Hüseyin'in Medine'den Mekke'ye gelişinden, sekizinci bölümde Müslim b. Akil'in şehadetinden, dokuzuncu bölümde Hz. Hüseyin'in Mekke'den Kerbela'ya gelişinden bahsedilmektedir.
Hz. Hüseyin'in Yezid ordusuyla savaşının anlatıldığı on uncu bölüm iki kısımdan meydana gelmiştir: Birinci kısım Hür b. Yezid ile bazı kişilerin öldürülmesine, ikinci kısım Hz. Hüseyin'in ve Ehl-i beyt'in şehadetine ayrılmıştır. Hatime ise üç kısımdan ibarettir. Ehl-i beyt kadınlarının Şam'a gitmesini anlatan birinci kısım terkib-i bend şeklindeki meşhur Kerbela mersiyesiyle son bulmakta, ikinci kısımda on iki imam hakkında kısa bilgi verilmektedir. "Münacat" başlığını taşıyan üçüncü kısımda Fuzûli, Kanuni Sultan Süleyman'a ve Mehmed Paşa’ya dua etmektedir.
